Để hiểu rõ về âm On và âm Kun trong tiếng Nhật cùng với cách học và cách nhớ của nó một cách rõ ràng, chi tiết và dễ hiểu, chúng ta cần quay lại một chút về nguồn gốc của Kanji.
Kanji có xuất xứ từ Trung Quốc, thực sự trùng hợp là cả Việt Nam và Nhật Bản điều chịu ảnh hưởng của hệ thống chữ viết này. Với Việt Nam (do lịch sử nghìn năm đô hộ giặc Tàu) thì đến ngày nay hệ thống tiếng Việt của chúng ta vẫn còn ảnh hưởng bởi các từ Hán Việt, và nó vẫn xuất hiện hàng ngày trong giao tiếp cũng như thư từ, văn bản, hay tin nhắn…mà dường như chúng ta cũng không hề để ý đến.
Ví dụ:
| Từ Hán Việt | Từ Thuần Việt |
| Nhân | Người |
| Gương | Kính |
| Quốc gia | Nước nhà |
| Bằng Hữu | Bạn bè |
| Huynh đệ | Anh em |
| Thảo mộc | Cây cỏ |
Chính vì thế mà với một chữ Kanji thì tiếng Việt của chúng ta có 2 cách đọc (nói), mà vẫn diễn tả được ý nghĩa của nó.
Ví dụ: Chữ 火 có 2 cách đọc là “hỏa” (Hán Việt) và “lửa” (thuần Việt).
Nhưng chúng ta nói ” tôi đốt lửa” chứ không nói “tôi đốt hỏa“.
Và chúng ta lại dùng là “hỏa táng” “chứ không dùng “lửa táng”.
Để ý sẽ thấy nếu là một từ đơn, thì chúng ta thường dùng từ thuần việt “tôi là người“. Còn khi nó là từ ghép thì ta thường dùng từ Hán Việt “nhân đạo” “nhân nghĩa“.
Lý do mình làm rõ điều này là để cho các bạn thấy được điểm tương đồng về cách đọc Kanji trong tiếng Việt và trong tiếng Nhật. Tiếng Nhật cũng có âm Hán Nhật (âm On) và âm thuần Nhật (âm Kun). Đó là âm On và âm Kun mà chúng ta thường nghe nhắc đến.
Âm On (onyomi 音読み) là âm Hán Nhật, dùng để đọc các từ vay mượn từ Trung Quốc và thông thường là cách đọc của các từ ghép. 国家 (こっか) quốc gia, 確認 (かくにん) xác nhận, 実習生 (じっしゅうせい) thực tập sinh.
Âm Kun (kunyomi 訓読み) là âm thuần Nhật, dùng để đọc các chữ Nhật gốc, nhưng được viết bằng chữ Kanji có nghĩa tương tự. {Ví dụ tiếng Nhật gốc có hito nghĩa là người, cách đọc này có trước khi Kanji được du nhập vào, khi Kanji được du nhập vào, chữ 人 của Hán Tự nghĩa là người, nên đọc theo âm Nhật gốc (thuần Nhật) vẫn là là hito (ひと)}.
Ví dụ minh họa âm On và âm Kun:
- Chữ Hỏa 火 có âm Kun (thuần Nhật) là ひ, và âm On (Hán Nhật) là カ trong chữ 火事 (かじ) hỏa sự – hỏa hoạn.
- Chữ Nhân 人 có âm Kun (thuần Nhật) là ひと, và âm On (Hán Nhật) là ジン trong chữ 人生 (じんせい) nhân sinh、人類 (じんるい) nhân loại.
- Chữ Quy 帰 có âm Kun (thuần Nhật) là かえる (帰る), và âm On (Hán Nhật) là キ trong chữ 帰国 (きこく) về nước, 帰宅 (きたく) về nhà.
Cách học âm On và âm Kun trong tiếng Nhật.
Các bạn thấy đó, theo như cách hiểu trên thì chỉ cần chúng ta biết được âm On và âm Kun của một chữ Kanji sẽ có thể suy ra cách đọc của nó. Vì âm On có cách đọc gần giống với âm Hán Việt (các bạn đọc thêm bài về quy tắc chuyển âm để hiểu thêm nhé).
Nhưng không may cho chúng ta là một chữ Kanji không phải chỉ có 1 âm On và 1 âm Kun mà có thể có 1 hoặc nhiều cách đọc của âm On và âm Kun. Và những cách đọc này lại khác nhau tùy vào những tình huống sử dụng hoặc khi kết hợp với các từ ghép khác nhau.
Ví dụ:
- Chữ Nhân 人 có âm On là ジン trong chữ 新人 (しんじん), ニン trong chữ 本人 (ほんにん). Âm Kun là ひと và り.
- Chữ Trực 直 có âm On là チョク (直接 – ちょくせつ), ジキ (高直), ジカ (直達) và âm Kun なおす(直す), すぐ(直ぐ), ただちに(直ちに).
Vì thế lời khuyên cho các bạn khi tự học kanji là đừng bao giờ đọc theo danh sách kiểu (chữ Nhân 人 “âm on là nin, jin. Âm kun, hito, ri…”). Cách học chay như vậy chỉ giúp bạn nhớ được trong 1 thời gian rất ngắn, và khi lượng Kanji ngày càng nhiều bạn sẽ nhanh chóng chán nản và bỏ cuộc!.
Để có thể đi được đường dài, hiểu nghĩa và đọc được Kanji nhanh và rút ngắn thời gian, các bạn hãy học Kanji theo bộ, nhìn Kanji biết được âm Hán Việt và nghĩa của chữ Kanji đó là gì , rồi sau đó áp dụng quy tắc chuyển âm vào việc học âm On.
Học âm On và âm Kun theo từng cụm, cụ thể là đi với chữ nào thì phát âm ra sao. Thường xuyên luyện nhìn mặt chữ và luyện đọc, tập đọc lại những gì đã học sẽ giúp bạn nhớ lâu hơn. Cứ tích luỹ từ vựng dần dần từng chút một, rồi bạn sẽ phát triển được khả năng đọc lưu loát và hiểu nội dung văn bản có Hán tự thôi các bạn nhé.
Đỗ Đại
